Τα 7 βήματα στη Θεραπεία διαταραχών άρθρωσης

 

Βήμα 1: Απομόνωση ήχου - φωνήματος 

Το πρώτο βήμα στη θεραπεία της άρθρωσης είναι η εξάσκηση στην εκφώνηση του ήχου μεμονωμένα. Για παράδειγμα, εάν το παιδί σας δυσκολεύεται με τον ήχο / f /, ο λογοθεραπευτής θα του δείξει πώς να παράγει τον ήχο (θέση αρθρωτών, γλώσσας, χειλιών κτλ) και στη συνέχεια εξασκείται κάνοντας πολλές επαναλήψεις  να το λέει μαζί του.

Οι λογοθεραπευτές θα ασχοληθούν με ήχους που είναι κατάλληλοι με βάση την ηλικιακή ανάπτυξη του παιδιού. Για παράδειγμα, εάν το παιδί σας είναι 3 ετών και δυσκολεύεται να πει τον ήχο R, είναι απίθανο ο λογοθεραπευτής να δουλεύει μαζί του σε αυτόν τον ήχο ομιλίας, καθώς συνήθως αποκτάται από τα παιδιά σε μεταγενέστερη ηλικία (γύρω στα 6 έτη).

Μόλις το παιδί σας είναι σε θέση να παράγει τον ήχο - στόχο μεμονωμένα με υψηλό βαθμό ακρίβειας, είναι έτοιμο για το βήμα 2 στη θεραπεία άρθρωσης.

Βήμα 2: Συλλαβές

Το δεύτερο βήμα στη θεραπεία άρθρωσης είναι η εξάσκηση του ήχου ομιλίας - στόχου σε συλλαβές, προσθέτοντας έναν ήχο φωνηέντων. Τα φωνήεντα είναι ‘a’, ‘e’ ‘i’ ‘o’ και ‘u’. Για παράδειγμα, εάν ο ήχος - στόχος είναι /t /, ένας ήχος φωνηέντων θα προστεθεί στο τέλος για να κάνει τις συλλαβές π.χ. ’Τα’ ‘to’ ‘ti’ ‘te’ ‘tu’. 

Για να εξασκηθεί ο ήχος - στόχος στη μεσαία θέση, θα προστεθούν φωνήεντα πριν και μετά π.χ. ‘Otu’. Για να εξασκηθεί ο ήχος στόχος στο τέλος, τα φωνήεντα θα τοποθετούνταν στην αρχή για να κάνει τις συλλαβές «ut» «at» «ot». Ο ήχος στόχος θα εξασκηθεί με διαφορετικές παραλλαγές φωνηέντων και συνδυασμούς συλλαβών.

Κατά την άσκηση σε επίπεδο συλλαβών, οι λογοθεραπευτές χρησιμοποιούν συχνά εικόνες αντικειμένων που περιέχουν πραγματικές λέξεις (σύμφωνο + φωνήεν).

Όταν ένα παιδί είναι σε θέση να παράγει τον ήχο - στόχο σε συλλαβές με ακρίβεια, είναι καιρός να προχωρήσουμε στο βήμα 3.

Βήμα 3: Λέξεις

Σε επίπεδο λέξεων, ο ήχος -στόχος θα εξασκηθεί συνήθως στην αρχή των λέξεων (στην αρχική θέση), στη μέση των λέξεων (στη μέση θέση) και στο τέλος των λέξεων (στην τελική θέση). Παραδείγματα του ήχου / t / στην αρχική, μέση και τελική θέση είναι τα εξής:

Αρχική θέση /t /: «τοίχος»

Μέση θέση /t /: «πατίνι»

Τελική θέση /t /: «φέτα»

Ορισμένοι λογοθεραπευτές αρχικά θα εξασκήσουν τον ήχο-στόχο σε μια συγκεκριμένη θέση με λέξεις (αρχικό, μέσο ή τελικό). Για παράδειγμα, ας πούμε ότι ο θεραπευτής έχει αρχίσει να εξασκεί τον ήχο -στόχο με το παιδί στην αρχική θέση με λέξεις. Όταν το παιδί είναι σε θέση να πει τον ήχο -στόχο με λέξεις σε αυτή τη θέση με ακρίβεια περίπου 80%, θα τον εξασκούσε στην αρχική θέση σε επίπεδο φράσης και πρότασης, πριν εξασκήσει τον ήχο -στόχο σε άλλη ηχητική θέση με λέξεις (μεσαίες ή τελικές θέσεις). Άλλοι λογοθεραπευτές μπορούν να εξασκήσουν τον ήχο -στόχο σε όλες τις θέσεις λέξεων προτού προχωρήσουν στο επόμενο βήμα.

Βήμα 4: Φράσεις και προτάσεις

Το επόμενο βήμα στη θεραπεία άρθρωσης είναι η εξάσκηση σε επίπεδο φράσης και πρότασης. Μια φράση είναι βασικά μια σύντομη πρόταση. Τα παιδιά, ιδιαίτερα τα μικρότερα παιδιά, συχνά θα είναι πιο εύκολο να ξεκινήσουν με μια φράση που παραμένει η ίδια ενώ αλλάζει μόνο η λέξη -στόχος. Παραδείγματα τέτοιων φράσεων  περιλαμβάνουν "Βλέπω ένα ...", "Κοιτάξτε το ...", "Έχω ένα ...".

Οι προτάσεις που περιλαμβάνουν πρόσθετες λέξεις με τον ήχο -στόχο είναι συνήθως πιο απαιτητικές. Όταν υπάρχουν δύο, τρεις ή περισσότερες λέξεις -στόχοι (λέξεις που έχουν τον ήχο -στόχο), το παιδί έχει πολλές ευκαιρίες να εξασκηθεί λέγοντας τον ήχο -στόχο του σε μια καθορισμένη θέση. Παραδείγματα αυτών των προτάσεων με τουλάχιστον τρεις λέξεις -στόχους με τον ήχο / δ/ στην αρχική θέση περιλαμβάνουν:

- «Η Δανάη δίνει ένα δώρο στο Δημήτρη»

- «Στο δάσος έχει διάφορα είδη δέντρων»

Όταν ένα παιδί είναι σε θέση να πει λέξεις -στόχους σε προτάσεις με τουλάχιστον 80% ακρίβεια, είναι καιρός να προχωρήσει στο επόμενο βήμα.

Βήμα 5: Ιστορίες

Το επόμενο βήμα στη θεραπεία άρθρωσης είναι η εξάσκηση του ήχου -στόχου στις ιστορίες. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές ιστορίες που θα έχουν τον ήχο -στόχο να εμφανίζεται συχνά. Είναι συχνά καλή ιδέα να διαβάζετε την ίδια ιστορία με ένα παιδί πολλές φορές, μέχρι να μπορέσει να πει τις λέξεις -στόχους με τουλάχιστον 80% ακρίβεια. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν συνήθως από μόνα τους να διαβάσουν την ιστορία δυνατά ως μέρος της πρακτικής τους. Τα μικρότερα παιδιά θα ωφεληθούν από το να σας ακούσουν να διαβάζετε την ιστορία και να δίνετε έμφαση στους ήχους -στόχους με λέξεις.

Ζητήστε από το παιδί να επαναλάβει την ιστορία. Όταν το κάνουν, πιθανότατα θα χρειαστεί να πουν μερικές από τις λέξεις -στόχους με τον ήχο -στόχο.

Εάν το παιδί είναι σε θέση να πει με ακρίβεια τον ήχο -στόχο με λέξεις όταν διηγείται μια ιστορία και αν έχει κατακτήσει τον ήχο σε κάθε θέση ήχου (αρχική, μέση και τελική) σε λέξεις, προτάσεις και ιστορίες, το επόμενο βήμα είναι η συνομιλία.

Βήμα 6: Συνομιλία

Σε μια συνέδρια λογοθεραπείας, ο θεραπευτής μπορεί να έχει κανονικές συζητήσεις με το παιδί σας στο βήμα της συνομιλίας. Στη διάρκεια μιας κουβέντας  παρακολουθεί τη συνέπεια του παιδιού σας όταν λέει λέξεις που έχουν τον ήχο -στόχο. Μπορούν επίσης να μιλήσουν για συγκεκριμένα θέματα ή να χρησιμοποιήσουν κάρτες και εικόνες.

Όταν βρίσκεστε στο σπίτι και έξω, θα έχετε φυσικά πολλές συζητήσεις με το παιδί σας. Συχνά είναι καλή ιδέα να έχετε έναν συγκεκριμένο χρόνο για να εστιάσετε στη σωστή παραγωγή του ήχου -στόχου κατά τη διάρκεια της συνομιλίας. Ενημερώστε το παιδί σας ότι θα διορθώσετε τυχόν λάθη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορείτε να τα διορθώσετε έμμεσα επαναλαμβάνοντας σωστά τη λέξη με τον ήχο -στόχο. Δώστε έμφαση στον ήχο -στόχο όταν το κάνετε.

Εάν το παιδί σας έχει περάσει από τα προηγούμενα βήματα στη θεραπεία άρθρωσης, θα θέλαμε να υπάρχει τουλάχιστον κάποια μεταφορά αυτών στην καθημερινή συνομιλία (αυτοματοποίηση). Με άλλα λόγια, θα θέλαμε να λένε ότι ο στόχος ακούγεται με λέξεις σωστά όταν έχουν μια συνομιλία. Εάν εξακολουθείτε να ακούτε συχνά λάθη, ενημερώστε τον λογοθεραπευτή του λόγου και της γλώσσας του παιδιού σας, καθώς μπορεί να χρειάζεται περαιτέρω εξάσκηση σε επίπεδο πρότασης.

Σημείωση: Εάν το παιδί σας βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο της διαδικασίας θεραπείας άρθρωσης, μπορείτε ακόμα να διορθώσετε λάθη στη συνομιλία επαναλαμβάνοντας σωστά τις λέξεις και τονίζοντας τον ήχο -στόχο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να είστε υπομονετικοί. Χρειάζεται χρόνος και εξάσκηση για να μπορέσει ένα παιδί να μεταβεί από τον σωστό ήχο μεμονωμένα στον σωστό λόγο με λέξεις κατά τη συνομιλία.

Βήμα 7: Γενίκευση

Η γενίκευση είναι το τελευταίο βήμα στη διαδικασία της άρθρωσης. Όταν ένα παιδί έχει κατακτήσει έναν ήχο -στόχο σε λέξεις, φράσεις, προτάσεις, ιστορίες και σε συνομιλία, είναι καιρός να προσέξετε τη μεταφορά/γενίκευση σε όλους τους τομείς (π.χ. στο αυτοκίνητο, στο γεύμα, στην παιδική χαρά, στις ταινίες, στο σχολείο, στις βόλτες).

Εάν διαπιστώσετε ότι δεν παράγει τον ήχο -στόχο με ακρίβεια στην καθημερινή ομιλία σε διαφορετικά πλαίσια, ενημερώστε τον λογοθεραπευτή σας. Μπορεί να χρειάζονται περισσότερη εξάσκηση σε επίπεδο συνομιλίας ή πρότασης.

Πηγή: https://www.aptus-slt.com/post/articulation-therapy-process

Μετάφραση: 

Ειρήνη Γιαμούκη

Λογοθεραπεύτρια MSc Rehabilitation